German Neighbours from Across the River – Insiders? Strangers? Others?

Vol.14,No.1
Divided Twin Towns

Abstract
The form of transborder interactions depends inter alia on trust and the convergence of values among neighbouring societies. In addition, cooperation is fostered by the similarity of language and a long history of cross-border contacts and collaboration. The Polish-German borderland emerged as a consequence of border treaties after World War II, and so is an example of a new neighbourhood, because both sides of the border are inhabited by people who settled there after 1945. There is a significant cultural distance between Poles and Germans. In this article we deal with the question of the perception of Germans by Poles – the attributes that are ascribed to them by the inhabitants of Zgorzelec, Gubin and Słubice. Are the (spatially) closest neighbours still divided by mental barriers? Are Germans judged by stereotypes? Or maybe, as a consequence of the widely undertaken transborder practices, these barriers have been done away with or their importance is diminishing, and with them the distance between Poles and Germans in twin towns?

Keywords:
stranger/other; divided towns; Zgorzelec; Gubin; Słubice; Polish-German borderland; neighbours
References

Alexander, Jeffrey C. 2004. “Rethinking Strangeness: From Structures in Space to Discourses in Civil Society.” Thesis Eleven 79(1): 87‒104. https://doi.org/10.1177/0725513604046959

Boski, Paweł. 2010. Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bucholc, Marta. 2010. “Dehumanizujący wymiar obcości i jej etyczna niezbędność. Na marginesie Obcego Georga Simmla.” Etyka 43: 64‒76.

Chlebowczyk, Józef. 1975. Procesy narodotwórcze we wschodniej Europie Środkowej w dobie kapitalizmu. Warsaw/Cracow: PWN.

Ciok, Stanisław. 1992. “Polska granica zachodnia. Zmiana funkcji granicy.” Pp. 9‒21 in Problemy społeczno-gospodarcze miast pogranicza polsko-niemieckiego, edited by Zbigniew Kurcz. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Dec-Pustelnik, Sylwia. 2015. “List biskupów.” Pp. 424‒432 in Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, edited by Alfred Gall, Jacek Grębowiec, Justyna Kalicińska, Kornelia Kończal and Izabela Surynt. Wrocław: Atut.

Denzin, Norman, K. 2009. The Research Act: A Theoretical Introduction to Sociological Methods. London: Aldine Transaction.

Dębicki, Marcin and Wojciech Doliński. 2013. “Sympatia i ‘ciepła obojętność’ jako kategorie analityczne stosunku zgorzelczan do mieszkańców Görlitz.” Opuscula Sociologica 2: 7‒30.

Dębicki, Marcin and Julita Makaro. 2017. “German Neighbours in the Ryes of the Inhabitants of Gubin: An Analysis of Stereotypes in the Polish-German Twin Town.” Pp. 345‒369 in Advances in European Borderlands Studies, edited by Elżbieta Opiłowska, Zbigniew Kurcz and Jochen Roose. Baden-Baden: Nomos. https://doi.org/10.5771/9783845276892-345

Dolińska, Kamilla. 2016. “O wielokulturowości pożądanej i niepożądanej w polskim kontekście – wymiar narodowy i lokalny.” Pp. 425‒442 in Polityczne i społeczne aspekty wielokulturowości wielokulturowości. Migracje i mniejszości, edited by Anita Adamczyk, Andrzej Sakson and Cezary Trosiak. Poznań: WNPiD UAM.

Dolińska, Kamilla. 2013. “Teoretyczne i metodologiczne aspekty badania sąsiedztwa na pograniczu.” Pp. 241‒258 in Sąsiedztwa III RP – Czechy. Zagadnienia społeczne, edited by Marcin Dębicki and Julita Makaro. Wrocław: GAJT Wydawnictwo.

.

Dolińska, Kamilla and Julita Makaro. 2015. “Wielokulturowość Wrocławia i stosunek jego mieszkańców do Innych.” Pp. 70‒101 in Uczestnicy, konsumenci, mieszkańcy. Wrocławianie i ich miasto w oglądzie socjologicznym, edited by Mateusz Błaszczyk and Jacek Pluta. Warsaw: Scholar.

Dolińska, Kamilla and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. 2016. “Mieszkańcy pogranicza zachodniego o niemieckich sąsiadach a Polacy o Niemcach.” Pogranicze. Studia Społeczne 27(2): 223‒245. https://doi.org/10.15290/pss.2016.28.02.12

Dolińska, Kamilla and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. 2014. “Atrakcyjność niemieckich części miast podzielonych Zgorzelec-Görlitz i Gubin-Guben w percepcji zgorzelczan i gubinian.” Pp. 199‒216 in Polskie pogranicza w procesie przemian vol.III, edited by Zbigniew Kurcz. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Dolińska, Kamilla and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. 2015. “Zgorzelec and Gubin – Between Polish Peripheries and a Cross-border Center.” Pp. 128‒150 in Microcosm of European Integration: The German-Polish Border Regions in Transformations, edited by. Elżbieta Opiłowska and Jochen Roose. Baden-Baden: Nomos. https://doi.org/10.5771/9783845262512-128

Dolińska, Kamilla, Julita Makaro and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. 2016. “Od miast przygranicznych do miast pogranicza? Wybrane miasta pogranicza zachodniego w świetle analiz socjologicznych.” Pp. 361-382 in Co po kryzysie?, edited by Grażyna Skąpska, Marek S. Szczepański and Żaneta Stasieniuk. Warsaw: PTS.

Dolińska, Kamilla, Julita Makaro and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. 2013. “Instrumentalność vs. autoteliczność praktyk transgranicznych mieszkańców Zgorzelca i Gubina.” Opuscula Sociologica 2: 31‒46.

Donnan, Hastings and Thomas M. Wilson. 1999. Borders, Frontiers of Identity, Nation and State. New York: Berg.

Gołdyka, Leszek. 2013. Pogranicze polsko-niemieckie jako przestrzeń socjalizacji. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Gołdyka, Leszek, Jerzy Leszkowicz-Baczyński, Lech Szczegóła and Maria Zielińska. 1997. “Wprowadzenie.” Pp. 7‒9 in Transgraniczność w perspektywie socjologicznej, edited by Leszek Gołdyka, Jerzy Leszkowicz-Baczyński, Lech Szczegóła, and Maria Zielińska. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.

Jaroszewska, Emilia. 2015. “Małżeństwa polsko-niemieckie.” Pp. 495‒510 in Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, edited by Alfred Gall, Jacek Grębowiec, Justyna Kalicińska, Kornelia Kończal and Izabela Surynt. Wrocław: Atut.

Knippschild, Robert and Anja Schmotz. 2015. “Seizing the Opportunities of European Integration? Quality of Life and Cross Border Interrrelations in the German-Polish Border Region.” Pp. 92‒127 in Microcosm of European Integration: The German-Polish Border Regions in Transformations, edited by Elżbieta Opiłowska and Jochen Roose. Baden-Baden: Nomos. https://doi.org/10.5771/9783845262512-92

Kozera, Bartłomiej. 1999. “‘Obcy’ i ‘swój’. Trzy refleksje rozumu nieinstrumentalnego.” Pp. 39‒48 in Inni swoi. Studia z problematyki etnicznej, edited by Danuta Berlińska and Krzysztof Frysztacki. Katowice: Wydawnictwo Instytut Śląski.

Kurcz, Zbigniew. 2008. “Przedmiot socjologii pogranicza w świetle polskich doświadczeń.” Pp. 19‒27 in Polskie pogranicza w procesie przemian, edited by Zbigniew Kurcz. Wałbrzych: WWSZiP.

Kurcz, Zbigniew. 2009. “O transgraniczu i transgraniczności. Wprowadzenie.” Pp. 9‒18 in Polskie transgranicza, edited by Zbigniew Kurcz and Andrzej Sakson. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kurczewska, Joanna. 2005. “Granica niejedno ma imię. Trzy podejścia teoretyczne.” Pp. 365‒396 in Granice na pograniczach, edited by Joanna Kurczewska and Hanna Bojar. Warsaw: Wydawnictwo IFiS PAN.

Łada, Agnieszka. 2016. Barometr Polska – Niemcy 2016. Polacy I Niemcy o sobie nawzajem 25 lat po podpisaniu Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Warsaw: ISP.

Łada, Agnieszka and Justyna Segeš-Frelak, eds. 2012. Eine Grenze verschwindet. Die neue polnische Migration nach Deutschland aus lokaler Perspektive. Warsaw: Institut für Öffentliche Angelegenheiten.

Makaro, Julita. 2007. Gubin - miasto graniczne. Studium socjologiczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Newman, David and Anssi Paasi. 1998. “Fences and Neighbours in the Postmodern World: Boundary Narratives in Political Geography.” Progress in Human Geography 22(2): 186‒207. https://doi.org/10.1191/030913298666039113

Niedźwiecka-Iwańczak, Natalia. 2011. “Transgraniczność w praktykach mieszkańców Zgorzelca.” Pp. 47‒71in Zgorzelec jako miasto pograniczne w opiniach jego mieszkańców, edited by Kamilla Dolińska and Natalia Niedźwiecka-Iwańczak. Wrocław: GAJT Wydawnictwo.

Nowicka, Ewa. 1991. “Dystans wobec Niemców w społeczeństwie polskim.” Kultura i Społeczeństwo 4: 167‒177.

Nowicka, Ewa and Sławomir Łodziński. 2001. U progu otwartego świata. Cracow: NOMOS.

Opiłowska, Elżbieta. 2009. Kontinuitäten und Brüche deutscher Erinnerungskulturen. Görlitz-Zgorzelec 1945-2006. Dresden: Neiss-Verlag.

Opiłowska, Elżbieta. 2010. “Erinnerungspolitik im deutsch-polnischen Grenzgebiet nach dem Zweiten Weltkrieg.” Inter Finitimos. Jahrbuch zur deutsch-polnischen Beziehungsgeschichte 8: 101‒118.

Opiłowska, Elżbieta. 2015a. “Granica państwowa / pogranicze.” Pp. 201‒212 in Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego, edited by Alfred Gall, Jacek Grębowiec, Justyna Kalicińska, Kornelia Kończal and Izabela Surynt. Wrocław: Atut.

Paleczny, Tadeusz. 2007. Interpersonalne stosunki międzykulturowe. Cracow: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Sadowski, Andrzej. 1995. “Socjologia pogranicza.” Pp. 133‒139 in Ludzie i instytucje. Stawanie sie ładu społecznego. Pamiętnik IX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, vol. 2, edited by Antoni Sułek, Józef Styk and Irena Machaj. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Sadowski, Andrzej. 1996. “Od miast przygranicznych do miast pogranicza.” Pogranicze. Studia Społeczne 5: 5‒24.

Sadowski, Andrzej. 2014. “Socjologia pogranicza w warunkach społeczeństwa pluralistycznego.” Pp. 103‒121 in Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Pogranicza i centra współczesnej Europy, edited by Maria Zielińska and Beata Trzop. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Naukowe.

Simmel, Georg. 1950. “The Stranger.” Pp. 402‒408 in The Sociology of Georg Simmel, edited by Kurt H. Wolff. New York: Free Press of Glencoe.

Stichweh, Rudolf. 1997. “The Stranger – On the Sociology of the Indifference.” Thesis Eleven 51(1): 1‒16. https://doi.org/10.1177/0725513697051000002

Szlachcicowa, Irena. 1999. “Tożsamość mieszkańców polsko-niemieckiego pogranicza w Euroregionie Nysa.” Pp. 71‒82 in Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, edited by Zbigniew Kurcz. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wastl-Walter, Doris, ed. 2011. The Ashgate Research Companion to Border Studies. Farnham, UK: Ashgate Publishing.

Wojakowski, Dariusz. 2005. “Swojskość i obcość na pograniczu - strategie interpretacyjne granic grup społecznych.” Pp. 37‒65 in Granice na pograniczach, edited by Joanna Kurczewska and Hanna Bojar. Warsaw: Wydawnictwo IFiS PAN.

Wrzesiński, Wojciech. 2007. Sąsiad. Czy wróg? Ze studiów nad kształtowaniem obrazu Niemca w Polsce w latach 1795-1939. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Metrics

464

Views

255

PDF views

41

ePub views

49

Mobi views