Naučení krále Amenemheta I. jeho synovi Senusretovi (Pražská hieratická literární ostraka II)

Bd.4,Nr.1(2013)

Abstract
Naučení krále Amenemheta I. jeho synovi Senusretovi je velice neobvyklé literární dílo, které bylo pravděpodobně sepsáno brzy po zavraždění zakladatele 12. dynastie Amenemheta I. (cca 1962 př. n. l.). Jde především o politický propagační spis mající podpořit Senusreta jako jediného zákonného nástupce jeho zavražděného otce. Části naučení, jehož autor zůstává neznámý, se zachovaly na šesti papyrech, třech tabulkách a 232 ostrakách. Mnohé z těchto opisů pocházejí z Nové říše a byly nalezeny v Dér el-Medíně, kde je jako školní cvičení napsali žáci místní písařské školy. Základním textovým pramenem zůstává Millingenův papyrus z 18. dynastie, přičemž konec Amenemhetova naučení se dochoval na papyru Sallier II (z doby vlády Setchiho II.). Článek obsahuje nový český překlad celého naučení. V Národním muzeu – Náprstkově muzeu asijských, afrických a amerických kultur v Praze se nacházejí tři ramessovská hieratická ostraka (P 3835: obr. 1,2; P 3818: obr. 5,6; P 3806: obr. 7,8) a jedna tabulka (P 7228: obr. 3,4) obsahující části tohoto naučení. Všechny čtyři prameny pocházejí z Dér el-Medíny a jsou zde dokumentovány fotograficky a rovněž jsou připojeny jejich hieroglyfické přepisy a překlady.

Schlagworte:
staroegyptská literatura; Naučení krále Amenemheta I. jeho synovi Senusretovi; 12. dynastie; hieratická ostraka
Literaturhinweise

Adrom, Faried (2006): Die Lehre des Amenemhet. Turnhout: Brepols Publishers.

Anthes, Rudolf (1997): Zur Echtheit der Lehre des Amenemhet. In: Assmann, Jan – Feucht, Erika – Grieshammer, Reinhard, eds., Fragen an die altägyptische Literatur: Studien zum Gedenken an Eberhard Otto. Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, 41–54.

Arnold, Dieter (1988): The Pyramid of Senwosret I. New York: The Metropolitan Museum of Art.

Berman, Lawrence Michael (1985): Amenemhet I. Nepublikovaná doktorská práce (UMI 8612942). New Haven: Yale University.

Blumenthal, Elke (1984): Die Lehre des Königs Amenemhet (Teil I). In: Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde, 111, 85–107.

Blumenthal, Elke (1985): Die Lehre des Königs Amenemhet (Teil II). In: Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde, 112, 104–115.

Brunner, Hellmut (1988): Altägyptische Weisheit. Lehren für das Leben. Zürich – München: Artemis Verlag.

Burkard, Günter (1977): Textkritische Untersuchungen zu altägyptischen Weisheitslehren des Alten und Mittleren Reiches. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.

Burkard, Günter (1999): „Als Gott erschienen spricht er“. Die Lehre des Amenemhet als postumes Vermächtnis. In: Assmann, Jan – Blumenthal, Elke, eds., Literatur und Politik im pharaonischen und ptolemäischen Ägypten. Vorträge der Tagung zum Gedenken an Georges Posener, 5.10. September 1996 in Leipzig. Le Caire: IFAO, 153–173.

Faulkner, Raymond O. (1973): The Teaching of King Ammenemes I to His Son Sesostris. In: Simpson, William Kelly, ed., The Literature of Ancient Egypt. An Anthology of Stories, Instructions, and Poetry. New Haven – London: Yale University Press, 193–197.

Foster, John L. (1981): The Conclusion to The Testament of Ammenemes, King of Egypt. In: The Journal of Egyptian Archaeology, 67, 36–47. DOI: https://doi.org/10.2307/3856600

Foster, John L. (2001): Ancient Egyptian Literature. An Anthology. Austin: University of Texas Press.

Goedicke, Hans (1988): Studies in „The Instructions of King Amenemhet I for his Son“. San Antonio: Van Siclen Books.

Griffith, Francis Llewellyn (1896): The Millingen Papyrus (teaching of Amenemhat). In: Zeitschrift für ägyptische Sprache und Alterthumskunde, 34, 35–51.

Grimal, Nicolas (1995): Corégence et association au trône: ľEnseignement ďAmenemhat Ier. In: Bulletin de ľInstitut français ďarchéologie orientale, 95, 273–280.

Helck, Wolfgang (1969): Der Text der „Lehre Amenemhets I. für seinen Sohn“. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.

Helck, Wolfgang (1991): Überlegungen zum Ausgang der 5. Dynastie. In: Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Abteilung Kairo, 47 (Festschrift für Werner Kaiser), 163–168.

Jansen-Winkeln, Karl (1991): Das Attentat auf Amenemhet I. und die erste ägyptische Koregenschaft. In: Studien zur Altägyptischen Kultur, 18, 241–264.

Lalouette, Claire (1984): Textes sacrés et textes profanes de ľancienne Égypte. Des Pharaons et des hommes. Paris: Gallimard.

Lexa, František (1931): Egyptské starožitnosti ze sbírek Národního musea a Karáskovy galerie, darované zemřelým vyslancem dr. C. Duškem. In: Pestrý týden, 6, č. 6, 12–13.

Lexa, František (1947): Výbor ze starší literatury egyptské. Praha: Šolc a Šimáček.

Lichtheim, Miriam (1973): Ancient Egyptian Literature. Volume I: The Old and Middle Kingdoms. Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.

Lopez, Jesus (1963): Le Papyrus Millingen. In: Revue ďégyptologie, 15, 29–33, Pls. 4–8.

Lorand, David (2011): Arts et politique sous Sésostris Ier. Littérature, sculpture et architecture dans leur contexte historique. Turnhout: Brepols Publishers.

Macková, Adéla – Navrátilová, Hana (2005): Cyril Dušeka Pavla Dušková v Egyptě, první československé vyslanectví. In: Nový Orient, 60, č. 1, 53–55.

Mathieu, Bernard (2003): La littérature égyptienne sous les Ramsès ďaprès les ostraca littéraires de Deir el-Médineh. In: Andreu, Guillemette, ed., Deir el-Médineh et la Vallée des Rois. La vie en Égypte au temps des pharaons du Nouvel Empire. Paris: Khéops – Musée du Louvre, 117–137.

Navrátilová, Hana (2001): Egypt v české kultuře přelomu devatenáctého a dvacátého století. Praha: SET OUT.

Navrátilová, Hana (2003): Egyptian Revival in Bohemia 18501920. Orientalism and Egyptomania in Czech lands. Praha: SET OUT.

Obsomer, Claude (1995): Sésostris Ier. Etude chronologique et historique du règne. Bruxelles: Connaissance de ľEgypte Ancienne.

Obsomer, Claude (2001): Senwosret I. In: Redford, Donald B., ed., The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, III. Oxford: Oxford University Press, 266–268.

Onderka, Pavel (2008): Jaroslav Černý and the National Museum: A Preliminary Report. In: Holaubek, Johanna – Navrátilová, Hana – Oerter, Wolf B., eds., Egypt and Austria IV. Crossroads / Ägypten und Österreich IV. Begegnungen. Praha: SET OUT, 283–295.

Panov, Maxim (2008): recenze: Adrom, F., Die Lehre des Amenemhet, Turnhout 2006. In: Göttinger Miszellen. Beiträge zur ägyptologischen Diskussion, 219, 103–106.

Parkinson, Richard B. (1997): The Tale of Sinuhe and other Ancient Egyptian Poems 19401640 BC. Oxford: Clarendon Press.

Posener, Georges (1956): Littérature et politique dans ľÉgypte de la XIIe dynastie. Paris: Librairie ancienne Honoré Champion, éditeur.

Quirke, Stephen (2004): Egyptian Literature 1800 BC, questions and readings. London: Golden House Publications.

Thériault, Carolyn A. (1993): The Instruction of Amenemhet as Propaganda. In: Journal of the American Research Center In Egypt, 30, 151–160. DOI: https://doi.org/10.2307/40000234

Tobin, Vincent A. (2003): The Teaching of King Amenemhet I for His Son Senwosret. In: Simpson, William Kelly, ed., The Literature of Ancient Egypt. An Anthology of Stories, Instructions, Stelae, Autobiographies, and Poetry. Cairo: The American University in Cairo Press.

Vachala, Břetislav (1987): Naučení Amenemheta I. synovi. In: Nový Orient, 42, č. 2, 56–57.

Vachala, Břetislav (1992): Moudrost starého Egypta. Praha: Knižní podnikatelský klub.

Verhoeven, Ursula (1999): Von hieratischen Literaturwerken in der Spätzeit. In: Assmann, Jan – Blumenthal, Elke, eds., Literatur und Politik im pharaonischen und ptolemäischen Ägypten. Vorträge der Tagung zum Gedenken an Georges Posener, 5.10. September 1996 in Leipzig. Le Caire: IFAO, 153–173.

Vernus, Pascal (2001): Sagesses de ľÉgypte pharaonique. Paris: Imprimerie nationale Éditions.

Volten, Aksel (1945): Zwei altägyptische politische Schriften. Die Lehre für König Merikarê (Pap. Carlsberg VI) und die Lehre des Königs Amenemhet. København: Einar Munksgaard.

Wildung, Dietrich (1984): Sesostris und Amenemhet. Ägypten im Mittleren Reich. München: Hirmer Verlag.

Metriky

0

Crossref logo

0


594

Views

317

PDF (Čeština) views