Bývalé popravčí místo na lokalitě Żagań ve světle interdisciplinárního výzkumu
Roč.10,č.2(2019)
Cílem interdisciplinárního výzkumu na lokalitě Żagań bylo poznání vzhledu bývalého popravčího místa a různých typů archeologických objektů a zařízení, které se zde nacházely. Výzkum se zaměřil na problematiku zacházení s těly popravených zločinců, na to, jak byly prezentovány veřejnosti, na jejich osud a specifičnost míst využívaných pro pohřby sebevrahů a zločinců. V letech 2018 a 2019 bylo zřízeno pět výzkumných sond, ve kterých byly nalezeny relikty kamenné architektury a další archeologické nálezy, včetně železných sponek, fragmentů popravčích řetězů, fragmentů keramiky a mnoha lidských kosterních ostatků, včetně 7 pohřbů v anatomické poloze.
Popravčí místo; šibenice; Żagań/Sagan; novověké přohřby; motte
Quellen
AAWr. - Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu, Księgi metrykalne, Sign. 213h (Sagan).
BUWr. - Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Oddział Rękopisów, BUWr., Sign. IV F 136, Chronica oder Generale Beschreibung des Fürstenthum Sagan.
BUWr. - Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, Oddział Rękopisów, BUWr. Sign. IV Q 141, Fiebig Esaias, Extract der Antiquiteten dieser Stadt Sagan (bis zum Jahr 1615).
NAP - Národní Archiv w Pradze, Apelační soud, Sign. 268 und 273.
StBautzen – Stadtarchiv Bautzen, Sign. 50175, Nr. 571, Alte Chronik von Sagan und Muskau.
Literatur
Bergman, Paweł (1986): Częstość występowania wybranych cech niemetrycznych czaszki w zależności od cribra orbitalia i wyposażenia grobów. Przegląd Antropologiczny 52, 103–112.
Bergman, Paweł (1993): The occurrence of selected non-metrical traits of the skull in relation to cribraorbitalia and grave equipmen. Variability and Evolution 2/3, 63–75.
Długosz, Józef (1985): Pałac w Żaganiu i jego odbudowa. Ochrona zabytków 38/1 (148), 37-44.
Duma, Paweł - Rutka, Honorata - Wojtucki, Daniel (2015a): Sprawozdanie z sondażowych prac wykopaliskowych prowadzonych na byłym miejscu straceń w Żaganiu (stan. 6, AZP 16/69-12), m-pis w archiwum LWKZ, Wrocław.
Duma, Paweł - Rutka, Honorata - Wojtucki, Daniel (2015b): Wyniki badań archeologicznych prowadzonych w domniemanym miejscu straceń w Żaganiu w 2014 roku. Pomniki Dawnego Prawa H. 31, 52-61.
Duma, Paweł - Wojtucki, Daniel (2019): Die Abdeckerei und die Hinrichtungsstätte in Kamienna Góra (Landeshut) und Złotoryja (Goldberg), Polen. Zwei Beispiele dargestellt an Hand archäologischer und historischer Forschungen. Anthropologia integra 10(1), 33-43. https://doi.org/10.5817/AI2019-1-33
El-Najjar M.Y. – De Santi, M.V. – Ozebek, L. (1978): Prevalence and possible etiology of dental enamel hypoplasia. American Journal of Physical Anthropology 48, 185–192. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330480210
Gładykowska-Rzeczycka, Judyta (1978): Częstość występowania niektórych zmian chorobowych widocznych w obrębie układu kostnego na przestrzeni tysiącleci. Przegląd Antropologiczny 44 (2), 409–415.
Gładykowska-Rzeczycka, Judyta (1982): Schorzenia swoiste ludności z dawnych cmentarzysk Polski. Przegląd Antropologiczny 48, 39–55.
Goodman A.H. – Armegalos, G.J. – Rose, J.C. (1980): Enamel hypoplasias as indicators of stress in three prehistoric populations from Illinois. Human Biology 52, 512–528.
Hellmich, Max (1930): Schlesische Wehranlagen. Altschlesien 3, 37–47.
Hirata, K. (1990): Secular trend and age distribution of cribra orbitalia in Japanese. Human Evolution 5, 375–385. https://doi.org/10.1007/BF02437251
Hrycaj, Paweł – Łącki, Jan (2002): Od zwyrodnienia do zapalenia – współczesne poglądy na patogenezę choroby zwyrodnieniowej stawów; [in:] http://www.czytelniamedyczna.pl/1322,od-zwyrodnienia-do-zapalenia-wspolczesne-poglady-na-patogeneze-choroby-zwyrodn.html (Oktober 2019).
Informator Archeologiczny (2009): Informator Archeologiczny 1998 32, 255-256. hasło: Żagań.
Kowalski, Stanisław ed. (1999): Klasztor augustiański w Żaganiu – zarys dziejów, Żary.
Krenz, M. (1993): Hypoplazja szkliwa u dziewcząt z Poznania. Metodyka i wstępne wyniki badań. Człowiek w czasie i przestrzeni, Gdańsk, 421 – 426.
Leipelt, Anton (1853): Geschichte der Stadt und Herzogthums Sagan, Sorau.
Mandziuk, Józef (2007): Dzieje kanoników regularnych św. Augustyna na Śląsku. Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne 14(2), 55-85.
Mittler, D.M. – Van Gerven, D.P. (1994): Developmental diachronic and demographic analysis of cribra orbitalia in the medieval Christian populations of Kulubnarti. American Journal of Physical Anthropology 93, 287–297. https://doi.org/10.1002/ajpa.1330930302
Nowakowski, Dominik (2017): Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne, Wrocław.
Obersztyn, Andrzej (1982): Próchnica zębów i jej zapobieganie. „PZWL”, Warszawa.
Piontek, Janusz (1992): Biologia populacji ludzkich współczesnych i pradziejowych, Stres w populacjach pradziejowych: Założenia, metody i wstępne wyniki badań, Materiały konferencyjne, Słupsk.
Piontek, Janusz (1996): Biologia populacji pradziejowych, Poznań.
Płudowski, P. – Thacher, T.D. – Zakharova, I.N. – Czech-Kowalska, J. – Konstantynowicz, J. (2016): Krzywica niedoborowa – aktualne spojrzenie na epidemiologię, leczenie i zapobieganie. Postępy Nauk Medycznych XXIX(10), 760–766.
Pol, Nikolaus (1823): Jahrbücher der Stadt Breslau, Bd. 4, Breslau.
Rutka, Honorata (2019): Oczyszczenie materiału kostnego pozyskanego w trakcie badań wykopaliskowych dawnego miejsca straceń w Żaganiu, pow. żagański, woj. lubuskie przeprowadzonych w dniach: 26 lipca – 23 sierpnia 2018 r.; inwentaryzacja oraz segregacja szczątków kostnych pod kątem oszacowania liczby skazańców oraz wstępna analiza kości diagnostycznych pod kątem oszacowania wieku i płci skazańców; opracowanie wyników analizy, m-pis w archiwum IH UWr., Wrocław.
Springer-Nodzak, Maria (1987): Stomatologia wieku rozwojowego. PZWL, 515–516, Warszawa.
Stromski, Maciej (2014): Archeologia internowania na wybranych przykładach badań niemieckich obozów dla jeńców wojennych. Argumenta Historica. Czasopismo Naukowo-Dydaktyczne 1, 125-140.
Wojtucki, Daniel (2008): Urządzenia penitencjarne Żagania w dobie nowożytnej. Pomniki Dawnego Prawa H. 3, 7–15.
Wojtucki, Daniel – Majorek, Magdalena – Świątkowski, Bartosz – Wojtucka, Karolina (2018): Sprawozdanie z badań archeologicznych dawnego miejsca straceń w Żaganiu w 2018 r., m-pis w archiwum IH UWr., Wrocław.
Wojtucki, Daniel – Majorek, Magdalena – Świątkowski, Bartosz – Wojtucka, Karolina (2019): Sprawozdanie z badań archeologicznych dawnego miejsca straceń w Żaganiu w 2019 r., m-pis w archiwum IH UWr., Wrocław.
Worbs, Johann Gottlob (1795): Geschichte der Herzogthums Sagan, Sagan.
Copyright © 2019 Daniel Wojtucki, Karolina Wojtucka, Magdalena Majorek, Bartosz Świątkowski, Honorata Rutka