Staroegyptské Naučení muže synovi (Pražská hieratická literární ostraka III)

Roč.5,č.1(2014)

Abstrakt
Naučení muže synovi bylo sepsáno v duchu loajální tradice staroegyptské literatury na počátku Střední říše, za vlády Senusreta I. (cca 1962-1917 př.n.l.). Naučení má dvě části. V první (sloky 1-8) se vyzdvihuje ústřední postava krále a důraz se klade na přesvědčivé výhody, které plynou z oddanosti k bohu žijícímu na zemi, zatímco druhá část (sloky 9-24) zdůrazňuje úlohu správné mluvy v různých společenských situacích. Autor tohoto didaktického spisu (určeného příslušníku vyšší společenské vrstvy) není nikde uveden. Části naučení se uchovaly na osmi poškozených papyrech, jedné dřevěné tabulce a 140 ostrakách pocházejících až z Nové říše (přibližně 1543-1080 př.n.l.). Zatím neexistuje žádný úplný souvislý text tohoto naučení. V článku je uveden nový český překlad celého Naučení muže synovi. V Národním muzeu – Náprstkově muzeu asijských, afrických a amerických kultur v Praze je uloženo ramessovské hieratické ostrakon (P 3807: obr. 1,2) s částmi tohoto naučení. Keramické ostrakon pochází z Dér el-Medíny a v této studii je dokumentováno fotograficky a připojen je rovněž hieroglyfický přepis textu a překlad.

Klíčová slova:
staroegyptská literatura; Naučení muže synovi; 12. dynastie; hieratická ostraka; Národní muzeum v Praze
Reference

Assmann, Jan (2001): Ma`at. Gerechtigkeit und Unsterblichkeit im Alten Ägypten. München: C.H. Beck.

Blumenthal, Elke (1974): Eine neue Handschrift der „Lehre eines Mannes für seinen Sohn“ (pBerlin 14374, Staatliche Museen zu Berlin). In: Festschrift zum 150jährigen Bestehen des Berliner Ägyptischen Museums. Berlin: Akademie Verlag, 55-66, Taf. 3a.

Bonhême, Marie-Ange (2001): Kingship. In: Redford, Donald B., ed., The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, II. Oxford: Oxford University Press, 238-245.

Brunner, Hellmut (1978): Zur Datierung der „Lehre eines Mannes an seinen Sohn“. In: The Journal of Egyptian Archaeology, 64, 142-143. DOI: https://doi.org/10.2307/3856459

Brunner, Hellmut (1988): Altägyptische Weisheit. Lehren für das Leben. Zürich – München: Artemis Verlag.

Burkard, Günter – Thissen, Heinz J. (2012): Einführung in die altägyptische Literaturgeschichte, I. Altes und Mittleres Reich. 4. Auflage. Berlin: LIT Verlag.

Fecht, Gerhard (1978): Schichsalsgöttinnen und König in der „Lehre eines Mannes für seinen Sohn“. In: Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde, 105, 14-42.

Fischer-Elfert, Hans-W. (1988): Zum bisherigen Textbestand der „Lehre eines Mannes an seinen Sohn“. Eine Zwischenbilanz. In: Oriens Antiquus, 27, 173-209.

Fischer-Elfert, Hans-W. (1998): Neue Fragmente zur Lehre eines Mannes für seinen Sohn (P.BM EA 10775 und P.BM EA 10778). In: The Journal of Egyptian Archaeology, 84, 85-92, Pls. X-XIII.

Fischer-Elfert, Hans-Werner (1999): Die Lehre eines Mannes für seinen Sohn. Eine Etappe auf dem „Gottesweg“ des loyalen und solidarischen Beamten des Mittleren Reiches. Texband, Tafelband. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.

Fischer-Elfert, Hans-W. (2001): Instruction of a Man for his Son. In: Redford, Donald B., ed., The Oxford Enyclopedia of Ancient Egypt, II. Oxford: Oxford University Press, 170-171.

Foster, John L. (1986): Texts of the Egyptian Composition "The Instruction of a Man for His Son“ in the Oriental Institute Museum. In: The Journal of Near Eastern Studies, 45, 197-211. DOI: https://doi.org/10.1086/373187

Gaál, Ernö (1984): Ein neues Ostrakon zur „Lehre eines Mannes für seinen Sohn“. In: Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Abteilung Kairo, 40, 13-25, Taf. 1-5.

Goedicke, Hans (1967): „Die Lehre eines Mannes für seinen Sohn“. In: Zeitschrift für ägyptische Sprache und Altertumskunde, 94, 62-71.

Helck, Wolfgang (1984): Die Lehre des Djedefhor und die Lehre eines Vaters an seinen Sohn. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.

Hirsch, Eric Donald, Jr.(1967): Validity in Interpretation. New Haven – London: Yale University Press.

Hoffmann, Friedhelm (2001): Einige Bemerkungen zur Lehre eines Mannes für seinen Sohn. In: Göttinger Miszellen. Beiträge zur ägyptlogischen Diskussion, 182, 7-8.

Hornung, Erik (1982): Conceptions of God in Ancient Egypt.The One and the Many. London – Melbourne – Henley: Routledge & Kegan Paul.

Hornung, Erik (2006): The New Kingdom. In: Hornung, Erik – Krauss, Rolf – Warburton, David A., eds., Ancient Egyptian Chronology. Leiden – Boston: Brill, 197-217.

Janssen, Jacobus (1992): Literacy and letters at Deir El-Medina. In: Demarée, Robert J. – Egberts, Arno, eds., Village Voices: Proceedings of the Symposium "Texts from Deir El-Medîna and Their Interpretation“, Leiden, May 31 – June 1, 1991. Leiden: Centre of Non-Western Studies, Leiden University, 81-94

Kitchen, Kenneth A. (1969): Studies in Egyptian Wisdom Literature – I. The Instruction by a Man for His Son. In: Oriens Antiquus, 9, 189-208.

Kitchen, Kenneth A. (2000): Regual and Genealogical Data of Ancient Egypt (Absolute Chronology I). The Historical Chronology of Ancient Egypt, a Current Assessment. In: Bietak, Manfred, ed., The Synchronisation of Civilisations in the Eastern Mediterranean in the Second Millennium B.C. Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 39-52.

Magee, Diana N.E. – Malek, Jaromir (1991): A chechlist of transcribed hieratic documents in the archive of the Griffith Institute. Oxford: Griffith Institute, Ashmolean Museum.

Mathieu, Bernard (2002): La littérature égyptienne à travers les documents de Deir el-Médineh. In: Andreu, Guillemette, ed., Les artistes de Pharaon. Deir el-Médineh et la Valée des Rois. Paris – Turnhout: Editions dela Réunion des musées nationaux – Brepols Publishers, 220-224.

Mathieu, Bernard (2003): La littérature égyptienne sous les Ramsès ďaprès les ostracas littéraires de Deir el-Médineh. In: Andreu, Guillemette, ed., Deir el-Médineh el la Vallée des Rois. La vie en Égypte au temps des pharaons du Nouvel Empire. Paris: Khéops – Musée du Louvre, 117-137.

McDowell, Andrea (2000): Teachers and Students at Deir el-Medina. In: Demarée, Robert J. - Egberts, Arno, eds., Deir el-Medina in the Third Millenium AD: A Tribute to Jac. J. Janssen. Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten, 217-233.

Morenz, Siegfried (1984): Gott und Mensch im alten Ägypten. 2., erweiterte Auflage. Leipzig: Koehler & Amelang.

Onderka, Pavel (2008): Jaroslav Černý and the National Museum: A Preliminary Report:. In: Holaubek, Johanna – Navrátilová, Hana – Oerter, Wolf B., eds., Egypt and Austria IV. Crossroads / Ägypten und Österreich IV: Begegnungen. Praha: SET OUT, 283-295.

Parkinson, Richard B. (1991): Teachings, discourses and tales from the Middle Kingdom. In: Quirke, Stephen, ed., Middle Kingdom Studies. New Malden: SIA Publishing, 91-122.

Posener, Georges (1977): Ľenseignement ďun homme à son fils. In: Assmann, Jan – Feucht, Erika – Grieshammer, Peter, eds. Fragen an die altägyptische Literatur: Studien zum Gedanken an Eberhard Otto. Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, 308-316.

Posener, Georges (1979): Ľenseignement ďun homme à son fils. In: Hornung, Erik – Keel, Othmar, eds., Studien zu altägyptischen Lebenslehren. Freiburg – Göttingen: Universitätsverlag – Vandenhoeck und Ruprecht, 307-316.

Posener, Georges (1985): Pour la reconstitution de ľenseignement ďun homme à son fils. In: Revue ďégyptologie, 36, 115-119.

Posener, Georges (1987): ĽEnseignement ďun homme à son fils. Cinq nouveaux ostraca. In:Osing, Jürgen – Dreyer, Günter, eds., Form und Mass: Beiträge zur Literatur, Sprache und Kunst des alten Ägypten. Festschrift für Gerhard Fecht zum 65. Geburtstag am 6. Februar 1987. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 361-367, Taf. 10-12.

Quack, Joachim Friedrich (2000): recenze: Fischer-Elfert, Hans-Werner, Die Lehre eines Mannes für seinen Sohn.. Eine Etappe auf dem „Gottesweg“ des loyalen und solidarischen Beamten des Mittleren Reiches, Wiesbaden 1999. In: Bibliotheca Orientalis. Uitgegeven vanwege het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten , 57, 534-541.

Quirke, Stephen (2004): Egyptian Literature 1800 BC, qeustions and readings. London: Golden House Publications.

Roccati, Alessandro (1994): Sapienza egizia. La Letteratura educativa in Egitto nel secondo millennio a.C. Brescia: Paideia Editrice.

Simpson, William Kelly, ed..(2003): The Literature of Ancient Egypt. An Anthology of Stories, Instructions, Stelae, Autobiographies and Poetry. Cairo: The American University in Cairo Press.

Tacke, Nikolaus (2001): Verspunkte als Gliederungsmittel in ramessidischen Schülerhandschriften. Heidelberg: Heidelberger Orientverlag.

Vachala, Břetislav (1992): Moudrost starého Egypta. Praha: Knižní podnikatelský klub.

Vernus, Pascal (2001): Sagesses de ľÉgypte pharaonique. Paris: Imprimerie nationale Éditions.

Metriky

0

Crossref logo

0


548

Views

290

PDF views